Prostat idrar torbasının altında idrar kanalını saran bir organdır( bezdir). Yalnızca erkeklerde bulunur. Menide bulunan bir sıvı salgılar. Ayrıca meninin dışarı atılmasına yardımcı olan kas liflerine de sahiptir.
Sağlıklı bir prostat, iri bir ceviz büyüklüğünde olup15-25ml’dir. Erkekler yaşlandıkça prostat da yavaş bir şekilde büyür. Büyüdükçe içinden geçen idrar kanalını tıkayarak işemeyi zorlaştırarak bazı belirtilere neden olur.
Belirtiler idrarın depolanması ve/ veya boşaltılması ile ilgilidir.
Depolama Belirtileri:
- Normalden daha sık idrar yapma ihtiyacı
- Gece idrar yapmak için uyanma ihtiyacı
- Ani idrar yapma ihtiyacı ve bu ihtiyacın ertelenememesi
- İstemsiz idrar kaçırma
Boşaltım belirtileri:
- Zayıf akımlı idrar yapma
- Çatallı ve dağınık idrar yapma
- Kesik kesik idrar yapma
- Ikınarak idrar yapma
- İdrar yapmaya başamadan önce bekleme
- İdrar yapmanın çok uzun sürmesi
- İdrar torbasının boşalmadığı hissi
Bu belirtiler sadece prostat büyümesinin değil birçok hastalığın işareti olabilir. Bu yüzden tanı koyabilmek için muayene, kan ve idrar testleri, böbrekler, idrar torbası ve prostatın ultrasonografi ile görüntülenmesi ve de idrar akım testi gibi testler gerekir.
Muayenede mesanenin boşalıp boşalmadığı, penis ucunda ve testislerde anormallik ve enfeksiyon olup olmadığı değerlendirilir. Makattan parmakla prostat incelemesi yapılarak prostatın boyutu ve kıvamı yani tümör varlığı hakkında fikir edinilir.
İdrarda enfeksiyon ve kanama varlığını araştırmak için Tam idrar tetkiki, böbrek işlevleri için serum üre ve kreatinin değerlerine bakılır. Ayrıca kanda PSA (prostat spesifik antijen)’nın yüksek olup olmadığı kontrol edilir. PSA prostat tarafından üretilen bir protein olup meninin sıvılaşmasında rolü vardır. Prostat büyümesinde, iltihabında ve prostat kanserinde yükselebilir.
İyi huylu prostat büyümesi tanısı konan hastaların çoğu ilaçlarla başarılı bir şekilde tedavi edilir. Ancak ilaç tedavisine rağmen yakınmalar düzelmezse veya kötüleşirse, hiç idrar yapamama durumunda, tekrarlayan üriner sistem enfeksiyonlarında, kanamalarda, böbrek yetmezliği gelişirse veya mesanede taş oluşursa ameliyat gerekir.
Farklı ameliyat yöntemleri vardır. Ameliyatta prostatın büyüyerek idrar kanalını tıkayan kısmı çıkarılır. Amaç şikayetlerinizi gidermek ve idrar akışınızı düzeltmektir.
Ameliyatların çoğu kapalı bir şekilde penisin içindeki idrar kanalı içerisinden rezektoskop denilen bir alet kullanılarak, ameliyat bölgesinin görüntülerini ekrana taşıyan bir optik sistem aracılığıyla yapılır. Bu ameliyata TUR-P denilir. Ameliyat genellikle 1-2 saat sürer. Ameliyat sonrasında penisinizden idrar kanalı aracılığıyla mesanenize takılmış bir sonda ile çıkarsınız. Sonda genellikle 2 gün sonra çekilir. İdrarınız yaptıktan sonra taburcu edilirsiniz.
Açık prostat ameliyatı 100 gramdan daha büyük prostatlarda tercih edilen bir yöntemdir. Ameliyat sırasında mesane ve prostata ulaşmak için alt karın bölgenizden kesi yapılır. Büyüyen prostat kısmı aletler ve parmak yardımıyla çıkarılır. Kanama kontrolu yapılıp mesaneye/ prostat kapsülü dikişle kapatılarak idrar kanalından idrar torbasına sonda konulur. Sondanın kalma süresi 4-5 günü bulabilir.
Lazer kullanılarak ta prostat büyümesi ameliyatı yapılabilir. Kullanılan lazer tipine( Holmium, Thulium, KTP) bağlı olarak idrar kanalından ilerletilen lazer rezektoskobu denilen bir cihaz ile yapılır. İşlem sırasında aşama aşama prostat lazer yardımı ile ısıtılarak buharlaştırılır ya da açık prostatektomi ameliyatı taklit edilerek büyümüş prostat dokuları ayrılarak mesane içine gönderilir ve parçalanarak yine kapalı olarak dışarı alınır. İşlem sonrasında idrar torbanıza sonda konulur ve 1-2 gün içinde çekilir.
İdrarınızı yaptıktan sonra taburcu edilirsiniz.
Genellikle 1 hafta sonra alınan parçaların patolojik sonucu belli olur.
Birkaç gün idrarınız kanlı olabilir. Ayrıca birkaç hafta süren ani sıkışıklık ve idrar yaparken ağrı şikayetiniz olabilir. Ameliyattan sonraki 4-6 haftada 2-3 litre su için, 5 kilodan fazla ağırlık kaldırmayın, kabız kalmayın, uzun süre sert zemine oturmayın, 3 hafta cinsel perhiz uygulayın, sauna ve termal banyolara gitmeyin.
Ateş, idrar yapamama ve şiddetli kanama varlığında doktorunuza müracaat edin.
GEÇMİŞ OLSUN