İnsan vücudunda meydana gelen bir durum olarak böbrek taşı, bunu besleyen mineral veya
protein deposunun etkilendiği bir hastalık olmanın ötesine geçmektedir. Böbrek taşının
nedenleri arasında arıtım işlemlerinin yetersiz oluşu, iyi bir böbrek ve diüretik fonksiyonunun
olmaması da yer alır. Bu sağlık sorunu hakkındaki yazımız, hastalığın özelliklerini,
belirtilerini ve tedavi yöntemlerini detaylı olarak açıklamaktadır.
Böbrek Taşı Nedir?
Böbrek Taşı, özellikle de böbreklerin üretilen sıvılarında; beyaz tüylü oluşumlar olarak
bilinen Silikat Yeşil Pebble ya da Taşlar olarak bilinir. Böbrek Taşları, mesane böbreklerin
uzaktan giden üretilen tübüllü kanallarının orta yolunda kalan uzun süreli sıkışma sonucu
oluşmaktadır.
Böbrek Taşı; Yapısal olarak:
o Sarı Renkli
o Beyaz Tüylü
o Yuvarlatılmış veya Yırtılmış
Ayrıca; Etyolojik olarak, Böbrek Taşları şu şekilde kategorize edilebilir:
o Oksalat Taşları
o Fosfat Taşları
o Kistin Taşları
Sonuç olarak; böbrek taşı oluşumu, özellikle de böbreklerden yollanan içeriğin yüksek
miktarda mineral kristallerinin birikmesi ile sonuçlanır. Bunun bir sonucu olarak böbrek taşı,
böbrek tübüllerinden salgılanan sıvının filtrelenmesini ve kumluk gibi organik materyallerin
toplanmasını engelleyerek, böbreklerin sağlıklı çalışmalarını desteklemektedir.
Böbrek Taşının Oluşumu
Böbrek taşları, normal böbrek fonksiyonları için gerekli su ve mineraller söz konusu
olduğunda bir gölge arasında yer alan vücut salgılarının ve yiyecek maddelerinin
kalıntılarından oluşan yapılardır.
Özellikle çözünmesi ve uzaklaştırılması gereken katı atık maddelerin oluşturdukları çökelme
(sedimentasyon) sayesinde oluşurlar. Böbrek taşlarının toplanması için rezervuar şeklinde
toplanırlar. Örneğin, kalsiyum, sodyum ve kükürt arasındaki kimyasal reaksiyonlar, taşlarda
biriken katı amorf maddeler yoluyla taş oluşumuna neden olacaktır. Bazı taşlar ya cam ya da
kalsiyum fosfat oranlarının yüksek çözünürlüğü nedeniyle oluşurlar.
Böbrek taşları, vücut salgıları ve yiyecek maddelerinin kalıntılarından oluşurlar.
Katı atık maddelerin oluşturdukları kütle birikimi (sedimentasyon) ile oluşurlar.
Kimyasal reaksiyonlar arasındaki uyum ve denge bozuklukları, taşlarda arıciaş
amorf katı maddelerin birikerek taş oluşumuna yol açacaktır.
Böbrek Taşının Belirtileri
Böbrek taşı genellikle belirti vermeden tespit edilir. Ancak, İlgili kişi bazı belirtiler
yaşayabilir. İlk böbrek taşı belirtileri arasında şunlar yer almaktadır:
Ağrı: Bu, böbrek taşının hareket etmesiyle karakteristik bir durumdur. Ağrı iki saat
içinde gelip geçebilir veya dört ile altı saat arasında sürebilir. Böbrek taşlarından
kaynaklanan ağrılarda zayıf, orta derecede veya sürekli ılımlı olabilir.
Karın ağrısı:
Mide bulantısı ve kusmanın artması: Böbrek taşından kaynaklanan ağrı ve
kasılmalar bireylerde mide bulantısı ve kusma semptomlarını tetikleyebilir.
İdrar kanaması: Bazen böbrek taşları arasındaki geçiş sırasında önemli miktarda
idrar kanaması olabilir.
Böbrek taşlarına ek olarak, bağışıklık sisteminde hastalıklar gibi bazı hastalıklar da bu tür ağrı
ve belirtilere neden olabilir. Bu nedenle, böbrek taşı olasılığı düşünülürken diğer hastalıklarda
veya durumlarda eliminasyon hakkında dikkatli olmak gerekir. İlgili kişi bu durumu en iyi
uzman tespit edebilir.
Böbrek Taşının Tedavisi
Böbrek taşı tedavisi konusunda bir çok seçenek bulunmaktadır. En yaygın olarak kullanılan
tedavi yöntemleri aşağıdaki gibidir:
İdrar söktürme: Bu yöntem, hemodiyaliz, bulantı ile ilgili semptomları yönetmek,
düşük idrar hacmi gibi özel durumlarda kullanılır. Ek olarak yaklaşmak, idrar
söktürücü ilaçlar vermek de dahil olmak üzere kullanılabilir.
Sıvı Alımı: Sıvı alımı, kısıtlı miktarlarda sıvı alımının taşın çıkarılmasını
kolaylaştırması amacıyla önerilir.
Litotripsi: Bu tedavi sualtı dalga litotripsisi ile yapılmaktadır. Ultrasonik pülse
dalgalar ile üretilen ses dalgaları, taşın bölünmesini sağlayarak titreşim nedeniyle
taşlar çok küçük bir parçası olarak atılır.
Bu yöntemlerin her birinin avantaj ve dezavantajları bulunmaktadır. Bu nedenle, bireyse özel
olarak, vücut durumunun, taş çapı, taşın yeri ve klinik müdahale ihtiyacının göz önüne
alınarak en iyi tedavi seçeneğinin belirlenmesi gerekir.
Kısaca, böbrek taşı nedir? Böbrek taşı, böbreklerde adet olmaksızın oluşan mineral
depositleridir. Böbrek taşının evreleri ve belirtileri saptanmıştır. Klinik açıdan, böbrek taşının
tedavisi nadir durumlarda cerrahi girişim gerektirebilir. Ancak, genellikle konvansiyonel
tedaviler kullanılarak tedavi edilir. Bu çalışma, böbrek taşlarının nedenlerini ve tedavisini
açıklayarak hastalara destek sağlamak için önemli bir kaynak oluşturmuştur.