Beyin ameliyatı öncesinde ve sonrasında nöropsikolojik değerlendirme yapılması, beyin işlevlerinin nasıl etkilendiğini anlamak için kritik önem taşır. Beyin ameliyatları, travmatik beyin hasarı, tümör, epilepsi gibi bir dizi nedenle yapılabilir. Bu ameliyatların amaçları arasında, beyin işlevlerinin kaybını en aza indirgemek, işlevleri yeniden kazandırmak ve/veya beynin normal işlevlerini sürdürmesine yardımcı olmak yer alır. Ancak, ameliyatın kendisi de beynin işlevlerinde bazı değişikliklere neden olabilir.
İlk nöropsikolojik değerlendirme ameliyat öncesinde yapılmalıdır. Bu, hastanın ameliyat öncesindeki zihinsel işlevlerini değerlendirmeyi içerir. Böylece, ameliyat beyin fonksiyonları üzerindeki olası etkileri önceden belirlenerek, hangi zihinsel işlevlerin etkilenebileceği hakkında bir fikir sahibi olunur. Ameliyat öncesi zihinsel işlevlerinin düzeyi belirlenerek, ameliyat sonrasında ne kadarlık bir iyileşme olacağı tahmin edilebilir.
Ameliyat sonrasında nöropsikolojik değerlendirme de önemlidir. Bu değerlendirme, hastanın ameliyat sonrasındaki zihinsel işlevlerinin ne kadar etkilendiğini belirlemeyi amaçlar. Bu sayede, hastanın beyninin hasar görmüş bölgelerinde hangi zihinsel işlevlerin etkilendiği saptanır ve bu zihinsel işlevlerin rehabilitasyonunda neler yapılması gerektiği belirlenir. Bu değerlendirme, ayrıca, ameliyat sonrası bilişsel iyileşmenin hızını ve düzeyini belirleyerek, hastanın tedavi planının nasıl değiştirilebileceği konusunda da yardımcı olur.
Beyin ameliyatları son derece hassas işlemlerdir ve hastanın zihinsel işlevlerine zarar verme riski vardır. Bu nedenle, nöropsikolojik değerlendirme, hastanın ameliyat öncesi ve sonrası zihinsel işlevlerini değerlendirerek, hastanın en iyi şekilde iyileşmesini sağlamaya yardımcı olur.