Bekarlık, Sultanlık dan mı, Depresyondan mı?

Öncelikle belirtmeliyim ki bu yazım evlenme kararı almamış veya almayı düşünmeyen kişilerin tamamını kapsamaz. Söz konusu kişiler zaten burda söylenen belirtilerin bir kısmını belli süre içinde kendilerinde mevcut olduğunu görürler.
Kronik depresyon,  bireyin düşünce, duygu ve davranışlarını etkileyerek kişinin evlilik gibi büyük yaşam kararlarını alma sürecini çeşitli şekillerde zorlaştırabilir. Kişi evlenmek istiyor ancak çeşitli sebeplerle bu durum gerçekleşmiyorsa, bu durum kronik depresyonun tetiklenmesine veya mevcut depresyonun şiddetlenmesine de  neden olabilir.
Depresyonda, karar verme süreçlerini olumsuz etkiler ve kişi, geleceğe yönelik kararlar alırken daha kararsız, karamsar olabilir. Kişinin kendine olan özgüveni ve özsaygısı düşer ve bu durum, kişinin kendini evliliğe uygun ve başarılı bir eş olarak görmesini engeller. Evliliğin getireceği olası zorlukları abartabilir veya mutlu bir evlilik yaşayamayacağına dair irrasyonel inançlara sahip olabilir.  
Depresyon kişinin duygusal olarak diğer insanlara bağlanmasını ve açık iletişim kurmasını zorlaştırır ve bu da, sağlıklı bir ilişki kurma ve sürdürme becerisini etkiler. Düşük enerji nedeniyle ve kişide genel bir ilgisizlik hali vardı ve bu da, evlilik gibi büyük bir adım atma motivasyonunu azaltır. Ümitsiz ve geleceğe dair karamsar bir bakış açısına sahiptirler ve bu da, evlilik gibi uzun vadeli ilişkileri, göz korkutucu olarak gösterebilir.  Evliliğin getirebileceği değişiklik ve  sorumluluklardan çekinir veya potansiyel sorunları aşırı büyütür ve endişe duyarlar.
Evlenmemiş depresif kişiler evliliğin kendilerini mutlu edeceklerine ve birisiyle mutlu bir hayat kurabileceklerine inaçları zayıftır. Bekarlığı tercih eden bu kişiler mutluluğu yaşayamadıkları düşüncenin dinamiği ile başkalarını da mutlu edemeyecekleri fikirleri daha güçlüdür. 
Dinamiğinde ben zaten mutsuzum başkası neden benim yüzümden mutsuz olsun ki, en azından bu halimde kimse benim mutsuzluğumu bilmiyor. Zaman zaman ben mutlu olmayı hak etmiyorum, mutluluğu hak eden birisi değilim, nasıl mutlu olabilirim ki gibi düşünceler yaşayabilir. Evlenmek istemeyen birinde kendisini değersiz hisseden düşüncelere de altta yatabilir.
Hep kuşkulu bir düşünce içerisinde olup evlilik problemleri  ile ilgili olabilecek şeylerin olumsuz yönlerini düşünürler. Genelde olaylara kötümser bakarlar ve bu kötümserlikleri sıklıkla evlilik üzerinedir. Kendilerine gelen evlenme teklifleri veya kendilerince evlenme ihtimali olan kişilerle ilgili aşırı ikilem yaşar kafasında tartar biçer. Kişiyle ilgili daha çok olumsuz gördüklerine kafa yorarlar. Kendisini o kişiden uzaklaştırıcı tutumlar sergiler, çatışmacı fikirleri öne çıkarır. Bir şekilde görüşmeyi sabote ederler.
Kendileri ve karşı cinsle ilgili aşırı bir şekilde zayıf ve imkansız kötü ihtimalleri düşünürler. Yakın çevresindeki evlilikleri değerlendirmede olumsuz şablonları daha çok görür ve buda ürkmelerine ve evlilikle ilgili hayal kırıklıkları yaşama korkularını besler. Şahit oldukları kötü giden evliliklerin  yanlış yönlerini görür ve kendilerince çözülebilir yönünü düşünmezler. İyi giden evlilikleri de daha çok dışsal nedenlere bağlayarak görmezden gelirler.
Aslında bu insanlar çevrelerinde aşırı seçici olarak görülür ve çok naif bir insan olarak bilinirler. Çoğunlukla herkes tarafından takdir edilen, sevilen ve özenilen insanlar olarak bilinirler. Öyleki bekar kalmalarına çoğunlukla anlam verilemez. Bu nedenlede çevresinde sevenleri  tarafında neden evlenmedikleri ile ilgili sık sorular ve önerilere maruz kalırlar. Bu onlarda evlilik açmazını dahada zorlaştırır ve onlarda farklı bir içe  kapanma oluşturur. 
    Bu insanlar birey olarak çevrelerinden takdir edilme ve sevilmelerine rağmen genel olarak insanlarla yakın ilişkiye girmekten kaçınırlar. Düşük yoğunluklu daha zayıf iletişimi tercih ederler. Çok az yakın arkadaşları vardır.
Bu zorlukların üstesinden gelmek için, depresyon tedavisine odaklanmak önemlidir. Profesyonel terapi, ilaç tedavisi, sağlıklı yaşam tarzı değişiklikleri ve sosyal destek, kişinin genel iyilik halini iyileştirebilir ve sağlıklı karar verme süreçlerini destekleyebilir.

Doç. Dr. Ömer Özbulut
Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı
Psikiyatrist Psikoterapist