Bebeklerde gaz sancısı doğum sonrası ilk iki haftada görülmez. Kısaca gaz sancısını bebeğin doğumu sonrası 15 günü ile 3. ayı arasında özellikle akşam saatlerinde başlayan, en az 3 saat süren ve en az 3 hafta günde 1-3 saat arası süren ağlama nöbetleri olarak tanımlayabiliriz. Nöbet sırasında karın şiş ve gergin olup, bebek bacaklarını kendine doğru çeker. Bazen 1-3 saat süren bu ağlama çoğunlukla bebeğin ağlamaktan yorulup uyuması, gaz çıkarması ya da dışkılaması ile son bulur. Nöbet aralarında bebeğin sorunu yoktur bununla birlikte büyüme ve gelişmesi, fizik muayenesi normaldir. Bebek büyüdükçe giderek nöbetler seyrekleşir ve genellikle bebek 3. ayına geldiğinde son bulur. Belirtilerin 5. aydan sonra devam ettiği bebeklerde başta bebek reflüsü olmak üzere idrar yolu enfeksiyonu ya da diğer organik nedenler araştırılmalıdır. Gaz sancılarının hiperaktif bebekler ya da ailelerin ilk bebeklerinde daha sık görüldüğü belirtilmektedir. Uzun süren ağlama nöbetleri sırasında aile için gerginliğin ve panik halinin artmasının bebeğin yaşadığı ağrı ve ağlama nöbetini artıracağı, şiddetlendirebileceği mutlak anlatılmalıdır. Bebeğin aşırı huzursuz olması, ağlaması zaman zaman anne sütünün yetmemesi olarak yorumlanarak mama takviyesi ya da ek gıdaların erken tadımına yol açabilmektedir. Oysaki sağlıklı bebekler ilk üç ayda gaz sancısı nedeni ile huzursuzluk ve ağlama nöbetleri yaşayabilmektedirler. Emme sonrası rahatça uykuya dalan bebeklerde gaz çıkarılmasını önermiyorum. Oysaki emme sonrası rahatça uykuya geçemeyen, huzursuz olan ya da ağlama nöbetleri olan bebeklerde, yeterince emzirme sonrası dik pozisyonda omuza yaslanarak sırtını hafif hafif okşamak ya da kolumuzun üzerinde karnı avuç içimize gelecek şekilde yatırarak sırtını hafif hafif ovmak gerekecektir. İlk 3 ay koliği en sık rastladığımız ve kendiliğinden düzelen durumların başında gelir. Düşük doğum ağırlıklı (2500 gr’ın altında doğum) ya da anne sütü almayan formül mama ile beslenen bebeklerde daha sık görülür. Bebeklerde Gaz Sancısını Nasıl Azaltabiliriz? İnfantil kolik için etkili bir ilaç yoktur. Kucakta taşımanın, aşırı uyarandan kaçınmanın, düzenli banyo yaptırmanın genellikle akşam saatlerinde özellikle benim önerim saat 19:00 gibi, karın bölgesine sıcak havlu uygulamanın, ayaklarının altını sıcak tutmanın ve masaj yapmanın ağlama süresini azalttığı bilinmektedir. Karın bölgesine zeytinyağı ya da bebe yağı sürülerek hafif basıyla soldan sağa doğru masaj uygulamak da oldukça fayda sağlamaktadır. Kolik sancı yaşayan bebeklerin ailelerinin bebeklerini iyi geliştiğine ve sağlık problemi olmadığına bu durumun en geç 3 aya kadar sürebilecek geçici bir durum olduğu konusunda bilgilendirilmeleri son derece önemlidir. Doğum sonrası lohusa depresyonu yaşayan anneler bebeklerin olağan ağlamalarına fazlaca hassasiyet gösterebileceklerinden gaz sancısı olarak yorumlayabilmektedirler. Dolayısıyla infantil kolik teşhisi koymadan önce anne psikolojisi de iyi değerlendirilmelidir. Aileye psikolojik yaklaşım son derece önemlidir. Anne ve babanın bu konuda detaylıca bilgilendirilerek aydınlatılması bu durumla başetmenin en başta gelen şartıdır. Nöbetler sırasında ailenin tutumu bebeği rahatlatmaya yönelik olmalıdır. Katı tutumlardan uzak durulmalıdır. Gaz Sancısı Alerji Ya da Hastalık Sebepli Olabilir Mi? Laktoz intoleransı gibi tıbbi tanılarda medikal tedavi etkili olmaktadır. Formül mamalarla beslenen bebeklerde zayıf antispazmodik yani bağırsak kasılmasını azaltan bitkisel ilaçlar da etkili olabilmektedir. Ailesinde allerji öyküsü, yeşil – mukuslu dışkılamada mutlaka inek sütü alerjisi başta olmak üzere besin alerjileri akılda tutulmalıdır. Anneye deneme yoluyla ve basamak basamak bu besinler diyette kısıtlanarak alınan yanıt üzerinden tanı konulabilir. Tedavi besinlerin anne diyetinden çıkartılmasıdır. Bununla birlikte teşhis eğer inek sütü alerjisi ise ve de bebek formül mama ile besleniyorsa mutlaka aminoasit bazlı peptid mamalara geçilmelidir. Unutulmamalıdır ki formül mamalar da inek sütü proteini bazlıdır! Özellikle kız çocuklarında şiddetli infantil kolik belirtilerinin üriner sistem enfeksiyonları ve çok nadir de olsa üriner taş oluşumu ile de görülebildiğinden, olağan seyri dışında ağlama nöbetleri görüldüğünde mutlaka ayrıntılı tetkikleri ve karın yani batın ultrasonu mutlaka istenmelidir. Kendi hekimlik pratiğimde ne yazık ki üriner taş ya da üriner enfeksiyon tanıları ile nadir de olsa karşılaştığımı belirtmek istiyorum. Bu sebeple olağan seyri dışında ağlama nöbetlerine beslenmede isteksizlik, kusma ya da idrarda renk değişikliği, kötü koku eklendiğinde idrar tetkiki ile batın ultrason görüntülemesini istemeden basit gaz sancısı teşhisi ile telkinlerde bulunmuyorum. Bebekler aşırı sıcağa, dar giysilere, aile içi gerginliklere ve evdeki kalabalığa da aşırı uyarana maruz kalma sebebiyle, huzursuzluk ve aşırı ağlama ile karşılık verirler. Bebekler büyümenin hızlandığı dönemlerde daha fazla emmek isterler. Çoğunlukla doğum sonrası 3-6-8. haftalarda gözlenen bu duruma da bebek aşırı ağlamalarla karşılık verir. Bebeğin sık emzirilmesi ile süt yapımı en geç 72 saat içinde bebeğin gereksinimi olan miktarlara ulaşır. Bu sırada sık emzirme dışında annenin yeterince dinlenebilmesinin önemi ve dengeli beslenebilmesinin süt miktarı ve kalitesindeki önemi de mutlaka vurgulanmalıdır. Bebeklerde Gaz Sancısı Nedenleri Kesin sebebi saptanmamakla birlikte en çok kabul gören nedenleri şöyle sıralayabiliriz. Yenidoğan bebeğin ilk günlerinde dışarıdan gelen uyarıları engelleyici mekanizmaları henüz gelişmediği  için gün boyunca  görsel ve işitsel  uyarılar altında kalan bebeğin ,akşam saatlerinde iyice gergin ve uyarılmış olduğu buna bağlı olarak da nedensiz ağlama krizleri yaşandığıdır. Laktoz İntoleransı, üzerinde durulan bir başka nedendir. Bu durum daha çok formül mama ile beslenen bebeklerde görülür. Anne sütü alan bebeklerde aşırı ön süt alınması ile görülebilir. Yine bebeğin emzirirken hava yutmasına bağlı olduğunu belirten görüşler vardır. Her öğünde bir memenin tamamen boşaltılması sonra diğerine geçilmesi gaz sancısını azaltır. Psikolojik etmenler üzerinde durulan bir başka önemli noktadır. Yurtdışında yapılan bilimsel çalışmalara göre gebeliğinde yoğun stres yaşayan annelerin bebeklerinde infantil  kolik sıklığı yaklaşık 3 kat daha fazladır. Ülkemizde yapılan bir çalışmada Kolik Sancı yaşayan bebeklerin annelerinde ilk haftalarda depresyon düzeyi yüksek bulunmuştur. Kolik sancılar 2.hafta sonrası başlar. Bu çalışmada annenin gergin olması, gereğinden fazla endişe ve kaygı taşıması ,mutsuz olması bebeklerde kolik sancıların görülme oranını arttırmaktadır. İçinde bulunulan kaygı ve mutsuzluk hali bebekle şefkatli, sıcak bir bağın kurulmasını engeller. Bu sıcak ve güvenli bağ kurulamadığında bebekte ağlama krizleri yoğunlaşır.   Bebeklerde Gaz Sancısını Nasıl Geçirebiliriz? Çeşitli bitkisel ilaçlarla çalışmalar yapılmıştır. Kanıtlanmış olan tek yöntem davranış terapisidir. Ailenin özellikle annenin kaygılarını gidermek, tanı almamış bir lohusa depresyonu söz konusu ise gerekli yönlendirmeyi yapmak, anne ile bu zorlu süreçte empati kurabilmek ,bebeğin uyku ve uyanıklık hallerinin çevre düzenlemesi ile sağlanması, Çeşitli kucaklama ve taşıma yöntemlerinin sağlanması  gibi daha bir çok yaklaşımla ailenin rahatlaması sağlanmalı ve destek olunmalıdır.