Akıllı Mercek ve Refraktif Cerrahi (Lazer)
Akıllı Lens Tedavisi Nedir?
Akıllı lensler, trifokal mercek olarak adlandırdığımız tek bir odak noktasında değil yakın, orta ve uzak mesafede çoklu odak noktasının görme problemlerine çözüm bulan bir tedavi türüdür. Gözlüklerinden kurtulmak isteyen ancak lazer tedavisine uygun olmayan hastalar için bir seçenek olan Akıllı Lens Tedavisi, miyop, hipermetrop,astigmat ve presbiyopi gibi kırma kusurlarının yanı sıra katarakt gibi rahatsızlıkları da ortadan kaldıran bir tedavi yöntemidir. Bu tedavinin uygulandığı hastaların göz numarası bir daha ilerlemez ve ilerleyen yıllarda katarakt oluşumunun önüne geçilmiş olur.
Gözümüzün içindeki doğal sayda lensimiz yakın ve uzak odaklama yeteneğini 40-45 yaş itibari ile azalmaya başlar. Gözün içinde yer alan bu lensler yapı itibariyle saydam ve elastiktir. Uzak ve yakın görüş esnasında elastik yapısı sayesinde şekil değiştirerek odaklanmayı sağlayan lensler, hem uzak hem de yakın net görüntü elde edilmesine olanak tanır. Zaman içerisinde gerek yaşa bağlı olarak gerekse genetik sebeplerle lensler esnekliğini kaybedebilir. Yakın mesafeye bakıldığı sırada şekil değiştiremez ve yakına odaklanamaz ya da yaşın ilerlemesiyle saydamlığını kaybeder ve katarakt oluşumuna sebebiyet verebilir. Her iki durumda da kişinin görme kalitesi düşer, konforsuz bir sosyal yaşantıya zemin hazırlar. Bu odaklama yetenğini kaybeden lensimiz fako yöntemi ile temizleyip yerine trifokal lenslerden yerleştirerek uzak yakın ve hatta ara mesafede net görüş sağlayabiliyoruz.
Akıllı lens için uygun olmayan hasta gruplarımız
-Sarı nokta hastalığı olanlar
-Retinada diyabetik veya başka bir sebebe bağlı damarsal hasar
-Kontrol edilemeyen glokom hastaları
Operasyon yaklaşık olarak 10-15 dakika sürmektedir. İki gözün operasyonu aynı gün, hastanın tercihi değil ise eğer yapılmamaktadır. Yaklaşık bir gün ara ile iki gözün trifokal mercek operasyonunu gerçekleştirebilmekteyiz. Operasyon lokal anestezi ile yapıldığından hasta günlük faaliyetlerinde bir değişiklik uygulamadan operasyonu gelip yaptırıp taburcu olabilmektedir.
Operasyon sonrası enfeksiyonu önlemek ve baskıyı azaltmak için göz damlası reçete edilmektedir. Operasyon sonrası nasıl kullanıcağınıza dair talimatlar verilecek ve kontrol muayenelerine davet edileceksiniz. Verilen talimatları sorunsuz takip eder ve kontrollerinize düzenli gelirseniz. Hızı bir şekilde iyileşme sürecinizi tamamlamış olursunuz.
Katarakt ameliyatlarında kullanılan mercekleri üç gruba ayırabiliriz.
-İlk gruptaki Monofokal göz içi mercek dediğimiz tek odaklı mercekler ile hasta uzağı görür ancak yakını görmek için örneğin, kitap, gazete okumak için yakın gözlüğü takmak zorundadır.
-İkinci gruptaki göz içi mercekler ise yakın ve uzak olmak üzere iki odaklı Bifokal merceklerdir; hasta hem yakını hem de uzağı gözlüksüz görür ancak orta mesafe dediğimiz yani 40 cm ile 2 metre arasında kalan mesafe görülemez.
-Akıllı Lensler dediğimiz Trifokal göz içi mercekler ise üç odaklıdır ve bu sorunu çözen merceklerdir. Bu mercek takıldığında, hasta gözlüksüz olarak uzağı, yakını ve ara mesafeyi (40 cm ile 2 metre arasındaki mesafe) iyi görebilir.
Astigmatizma nedir?
Astigmatizma, miyopi ve hipermetropi gibi bir kırma kusuru olup, hem uzak hem de yakın görmede bulanıklığa neden olur. Her insanda bir miktar astigmatizma vardır. Astigmat miktarı az olduğunda kişiyi rahatsız etmez. Astigmat 1 diyoptrinin (numara) üzerine çıktığında kişilerin şikayeti artar, astigmatın gözlük, kontakt lens veya lazerle düzeltilmesi gerekir.
Astigmatlı (Torik) göz içi lensi nedir?
Yeni teknolojik gelişmelerle birlikte katarakt cerrahisi sırasında astigmatın da düzeltilmesi amaçlanmaktadır. Torik göz içi lensleri astigmatı düzeltme amacıyla yüksek teknoloji ile üretilmiş göz içine yerleştirilen merceklerdir.Hastanın astigmatı kornea tabakasına bağlı ve düzenli yapıda ise katarakt ameliyatı sırasında torik göz içi mercek uygulaması yapılmaktadır.Bu merceklerle yüksek astigmat tedavisinde oldukça başarılı sonuçlar alınmakta, 6 numaraya kadar astigmat düzeltilebilmektedir. Bu merceklerin hem astigmatı hem de uzak, orta ve yakın mesafeyi düzelten tipleri de mevcuttur. Her mesafeyi gözlüksüz görmek isteyen hastalarda bu tür mercekler (trifokal torik) tercih edilmektedir.Hastanın diyabet, glokom veya sarı nokta hastalığı varsa trifokal (çok odaklı) torik mercek yerine astigmatı düzelten monofokal torik mercek tercih edilmelidir. Bu nedenle hastaların ameliyat öncesi göz doktoru tarafından değerlendirilmeleri çok önemlidir.
Cerrahide başarı için dikkat edilmesi gereken noktalar nelerdir?
-Hastaya doğru ve tam düzeltmeyi sağlayan astigmat merceğin seçilmesi,
-Merceğin hangi açıya yerleştirileceğinin doğru saptanması,
-Bu nedenlerle torik göz içi lens cerrahisinin bu konuda deneyimli cerrahlar tarafından yapılması son derece önemlidir.
Göz lazer ameliyatı, miyop, hipermetrop, astigmat ve uygun durumdaki keratokonus problemlerinin giderilmesine yönelik yapılmaktadır. Bu tedaviler göz çizdirme olarak da anılmaktadır. Excimer Laser 193 nm dalga boyundaki ultraviyole ışıkla korneayı yeniden biçimlendirerek miyop, hipermetrop ve astigmat gibi kırma kusurlarını düzelten ileri teknoloji urunu bir cihazdır.
Lazer;
18 yaşından büyüklere yapılabilmektedir. Çünkü bu yaşa kadar gelişim henüz tamamlanmadığı için gözlük numaralarının büyüme ihtimali söz konusudur. Bu yüzden 18 yaşından küçük kişiler operasyona uygun değildir.
Gözlük veya lens, renkli lens kullananlar,
Göz derecelerinin ilerlemesi durmuş olanlar,
- 14 diyoptriye kadar miyopisi olanlar, - 6 diyoptriye kadar astigmatı, +6 diyoptriye kadar hipermetropisi olanlar korneal refraktif cerrahi olabilirler,
Kornea dokusu kalınlığı yeterli olanlar,
Diyabet, romatizma, lupus gibi sistematik hastalığı bulunmayanlar,
Gözlerinde başka herhangi bir hastalık (keratokonus, göz tansiyonu, herpes virus enfeksiyonu, kataakt vb.) bulunmayanlar.
Gözümün Lazere Uygun Olup Olmadığı Nasıl Anlaşılır?
-Muayenede göz numaraları ölçümü yapılır, görme keskinliği değerlendirilir, göz tansiyonu ölçülür, biyomikroskopik denilen cihazla gözün ön ve arka segmentleri detayli incelenir. Muayene sonucunda ameliyata engel bir durum saptanmazsa gözün topografik haritasi cekilir ve kornea kalınlığının saptandiğı pakimetri ölçümü yapılır. Kornea kalınlığı, uygulanacak cerrahi yöntemin seçilmesinde göz numarası kadar önemli bir parametredir.
-Lazer ameliyatı yaklaşık 5-10 dakika gibi kısa bir sürede tamamlanmaktadır.
-Operasyon sonrası günlük hayata dönme süreniz yapılan lazerin türüne göre değişkenlik gösterebilmektedir. Intralase-LASIK ve LASIK sonrasında 6 saat kadar, PRK sonrasinda 48 saat ağrı, batma, sulanma olabilir. Bu süreler hastadan hastaya değişkenlik gösterebilir. Ameliyat sonrası birkaç gün güneş gözlüğüne ihtiyaç duyulabilir.
-İlk 24 saat süresince tedavi edilen gözle oynanmaması ve banyo yapılmaması gerekir.
-Eğer numaralarınız ve gözünüzün yapısı uygun ise 40 yaşın üzerinde de excimer lazer ameliyatı olabilirsiniz.
İkinci Kez Lazer Ameliyatı Yapılabilir mi?
Lazer tedavisinde hedef göz derecelerini + / - 0,50 mertebesine getirmektir. İlk operasyondan en az 6 ay sonra yapılan kontrolde gözünüzde numara kaldığı tespit edilirse, tüm muayene ve tetkikler tekrarlanır.
Kornea kalınlığının ve uygulanacak numaranın ikinci bir lazer operasyonuna uygun olup olmadığı Pakimetre, Orbscan ve Topolazer ile değerlendirilir. Eğer uygunsa; birinci operasyon bilgileri ışığında eski flep tekrar kesilmeden yeniden kaldırılarak ikinci lazer operasyonu yapılabilir. Tedavinin bu şekilde tekrarlanmasında hiçbir sakınca yoktur.
GÖZ LAZER ÇEŞİTLERİ
1-Femto lasık
2-Lasık
3-No touch
4-Prk
1.PRK : Korneanın en üst tabakası olan ve kendini yenileyebilen tabakası olan epitel dokusu, hekim tarafından özel bir aletle soyulmaktadır. Soyulma işleminden sonra lazer uygulanır. Hasta bir veya iki gün gözlerinde ağrı hissi ve sulanma hissedebilir.
2.NO TOUCH LAZER: Hastalar arasında göze dokunmadan lazer olarak bilinmektedir. Bu işlemde hekim hastanın gözüne dokunmamakta sadece hasta 30 saniye ile 60 saniye arasında sabit bir yeşil ışığa bakmakta ve işlem bitmektedir. İlk gün hastanın gözlerini kapalı tutması gerekir. İlk gün gözlerde ağrı ve sulanma olmaktadır.
3. LASİK : Femtosaniye laser ile kornea tabakasından ince bir flep kaldırıldıktan sonra laser yapılmaktadır. Hasta sadece işlemin yapıldığı gün gözleri kapalı ev istirahati yapar. İlk gün ağrı hiç olmaz ya da çok az olur. Göz dereceleri işlemden bir gün sonra düzelir.
Hastanın gözünü bleforosto adı verilen bir alet takarak sürekli açık tutulmaktadır. Excimer lazer cihazlarınada göz takip sistemi mevcut olup küçük hareketlere uyum sağlamaktadır. Fakat büyük göz hareketleri yaparsa hasta cihaz laser yapmayı bırakır. Böyle bir durumda hasta uyarılarak işleme devam edilir.
4.FEMTO LASİK
Göz kusurlarının giderilmesinde en önemli aşamalardan biri olan gözün saydam kısmında korneal flep oluşturulmasıdır diğer adı ile kapak kaldırma işlemi intralase femtosaniye lazer ile gerçekleşmektedir. Tamamen bilgisayar kontrolünde bıçak kullanmadan oluşturulur. Tamamen kişiye özel ve istenilen ölçüde kapak oluşturulmasına olanak sağlayan femtosaniye lazer teknolojisi ile cerrahi 3 kata kadar daha fazla hız kızanır kornea ve kapağın dayanıklılığını korunması ile güvenli bir cerahi ortamı yaratır, astigmata düzelme olanağı sunar ve çok daha ince kornea yapısına sahip çok sayıda hasta için tedavi olanağı sağlar. Femto lasık tedavisi gözün en ufak dönme hareketlerini tespit eder ve tedavinin hatasız ve plansız şekilde sonuçlanmasına olanak sağlar
FEMTO LASIK ile LASIK yöntemleri arasındaki farklılık
LASIK yönteminde mikrokeratom adı verilen otomatik bıçak yoluyla oluşturulmaktadır. LASIK yönteminde kapak oluşturulurken gözün anatomisi etkili olur. Intralase iFS femtosaniye lazer ile gerçekleştirilen Intralase LASIK yöntemi, dokuya maksimum seviyede düzgün ve mikron seviyede güvenlikle yaklaşılmasına olanak sağlamaktadır. Bu şekliyle tedavi, tamamen kişinin göz yapısına uygun şekilde gerçekleşir ve hastanın görüş konforu artar. LASIK yönteminde 30 saniyede gerçekleştirilen kapak kaldırma işlemi Intralase LASIK'te 10 saniyeye kadar inmektedir.
Dr.Öğr.Üyesi Muhammed Talha SADIK