Dünyada doğan her bin insandan biri sağır doğmaktadır. Hemen hemen eşit sayıda insanda ise hayatının ilerdeki dönemlerinde sağırlık gelişebilir.
Koklear implant total işitme kaybı olanlarda kısmi duymayı sağlayan elektronik bir araçtır. Türkiye’de muhtelif zamanlarda biyonik kulak olarak basının gündemine gelmekle beraber kullanım alanı sanıldığı gibi çok geniş değildir.
Koklear implant cerrahi olarak kulak arkası kemiğe yerleştirilen bir iç ve işitme cihazına benzer bir dış parça olmak üzere iki parçadan oluşur.
Ancak koklear implant sesleri daha yüksek ve temiz hale getiren bir işitme cihazı değildir.
Koklear implant duyma sinirini elektronik olarak uyararak iç kulağın fonksiyonunu yerine getiren bir cihazdır.
NORMAL DUYMA
Kulak üç bölüme ayrılmıştır; Dış, Orta, İç kulak. Her bölümün kendi içinde önemli fonksiyonları vardır. Ses dalgası ilk önce kulak zarını titreştirir. Bu titreşim orta kulaktaki küçük kemikçiklere aktarılır. Örs, çekiç ve üzengi kemikçikleri bu titreşimi iç kulağa burada işitmeyi sağlayan organ olan koklea’ya aktarırlar. Koklea’daki titreşim buradaki 16.000 saçlı hücreyi uyarır. Bu saçlı hücrelerin hareketi elektriksel bir uyarım oluşumuna yol açar. Oluşan bu karmaşık elektriksel uyarımlar beyinde ses olarak algılanır.
İŞİTME KAYBININ TİPLERİ
Eğer dış veya orta kulakta bir engel varsa bu iletim tipi işitme kaybına yol açar. Bu tip kaybın altında pek çok neden olabilir ve ilaçla veya cerrahi girişimlerle tedavi edilebilirler.
Eğer işitme kaybının nedeni iç kulaktaki bir problemden kaynaklanıyorsa buna iç kulak tipi işitme kaybı denir. Genellikle neden saçlı hücre hasarıdır ve ilaçla tedavi edilemez.
KOKLEAR IMPLANT NASIL ÇALIŞIR?
Koklear implant’ın amacı çalışmayan saçlı hücreleri geçip doğrudan duyma sinirinin uyarılmasını sağlamaktır. Koklear implant’ların birkaç çeşidi vardır. Ancak tümünde bir mikrofon, bir sinyal üretici ve bir veya daha çok elektrod bulunur. Mikrofon ve sinyal üretici bir işitme cihazı gibi vücudun dış kısmına yerleştirilir. Vücudun dış kısmında alıcısı olan bir transmiter veya derinin dışına taşan kulağın hemen arkasındaki bir konnektör kullanılabilir. Her ikisinin de amacı sinyal üreticisi ile elektrodlar arasında direkt bir ilişkiyi sağlamaktır. Elektriksel uyarılar vücudun içine yerleştirilen elektrodlara gönderilir. Elektriksel uyarılar işitme sinirini uyarır ve bu sinyal beyine gönderilir.
KOKLEAR İMPLANT KİMLERE UYGULANIR?
Koklear implant işitme cihazlarından yararlanamayanlar için planlanmıştır. Adaylar en az 2 yaşında veya daha büyük olmalıdır.İşitmesi total veya totale yakın kaybı olanlara uygulanır. Ayrıca işitme yolundaki, kokleadan sonraki yolu sağlam olanlarda etkilidir.
KOKLEAR İMPLANT HASTASI BELİRLENMESİ;
Kulak Değerlendirilmesi: Orta veya iç kulakta cerrahi müdahaleyi güçleştirecek bir durumun varlığını değerlendirmek gerekir.
İşitme Değerlendirmesi: Hassas duyma testleriyle hastanın işitme cihazıyla ve işitme cihazı olmadan işitme kaybı değerlendirilir.
Radyolojik Değerlendirme: Genellikle bilgisayarlı tomografi aracılığıyla iç kulağın durumu araştırılır.
Psikolojik Değerlendirme: Bazı koklear implant programları için gereklidir.
Fiziksel Değerlendirme: Hastaya uygulanacak cerrahi girişim genel anestezi altında yapılacağından kişinin girişimi engelleyebilecek problemleri araştırılır.
KOKLEAR IMPLANTASYON CERRAHİSİ
Koklear implantasyon cerrahisi genel anestezi altında yapılır. Kulak arkası yapılan bir kesi ile operasyona başlanılır. 1.5 ile 5 saat sürer. Hastanede kalış süresi hastanın ihtiyaçları ve kullanılan cihazın tipine göre bir geceden birkaç güne değişir.
OPERASYON SONRASI BAKIM, EĞİTİM VE TAKİP
Girişimi takip eden bir veya iki ay sonra hasta kliniğe geri döner. Sistemin kullanımı,cihaza alışma ve ses eğitimi bu zamanda yapılır. Koklear implant programında gerekli eğitim süresi ve cihaza alışma süresi değişkendir.
KOKLEAR IMPLANTTAN NE BEKLENMELİ?
Koklear implant normal bir duyum sağlamaz. Mekanik yeni bir ses duyumu gerçekleşir. Tam işitme kayıplı koklear implantasyon uygulanan hastalar orta şiddet ile yüksek şiddetteki sesleri işitebilirler. Hastaların çoğu tanıdık sesleri işitebilir.
Pek çok hastada koklear implant dudak okumayı kolaylaştıracak bir işlev görür. Küçük bir grup hastada ise dudak okumaya gerek kalmadan sözcük ve cümlelerin ayırımı mümkün olabilir.
Sonuçlar; sağırlığın oluştuğu zamana, implantasyon yapıldığında bulunulan yaşa, sağırlığın süresine, mevcut duyma sinirinin durumuna, operasyon sonrası yapılan eğitime göre değişkendir.
MALİYET
Koklear implant bir duyma cihazına göre çok daha pahalıdır. Tüm harcamalar dahil fiyatı 15.000 ile 25.000 USD arasında değişmektedir.