"Endoskopi", Gastrointestinal endoskopi adıyla da bilinen yemek borusu, mide, on iki parmak bağırsağı ve kalın bağırsağın incelendiği tetkik yöntemlerinin genel adıdır. GASTROSKOPİ İŞLEMİ NEDİR? Yemek borusu, mide ve on iki parmak bağırsağının direkt görerek incelenmesine olanak sağlayan bir görüntüleme yöntemidir. Bu işlem, ucunda ışık ve mikro kamera bulunan ince, yumuşak ve bükülebilen tüp şeklinde bir alet yardımıyla yapılmaktadır.             NE ZAMAN GEREKLİDİR? Yutma güçlüğü, göğüs arkasında yanma ve ağrı, ağza acı su gelmesi gibi yemek borusunu ilgilendiren hastalıkların teşhisinde, karnın üst kısmında ağrı, yanma, ekşime, bulantı, kusma, tedaviye dirençli kansızlık, nedeni bilinmeyen kilo kaybı gibi mide ve on iki parmak bağırsağını düşündüren hastalıkların teşhisinde, Ağızdan taze kan gelmesi ve kahve telvesi tarzında kusma veya siyah dışkılama ile kendini belli eden üst sindirim sistemi kanamalarının nedeninin tespit edilmesinde, Yemek borusu ve mide kanserlerinin teşhis edilmesinde, İltihaplı bölgelerin, küçük ülserlerin ve tümörlerin tespit edilmesinde, ilaçlı mide filmine göre daha güvenilir bir yöntemdir. Ayrıca gastroskop içerisinden geçirilen ince bir alet yardımıyla ağrısız biyopsi alma şansı da mevcuttur. Yine gastroskop içinden geçirilen özel aletler yardımıyla darlıkların genişletilmesi, polip adı verilen tümörlerin cerrahiye gerek kalmadan çıkarılması, yutulan yabancı cisimlerin çıkarılması ve kanamaların tedavisi de mümkündür. HAZIRLIK AŞAMASI İyi bir inceleme için midenizin tamamen boş olması gerekmektedir. Bu amaçla işlemden önceki 8 saat boyunca herhangi bir şey yememeniz ve içmemeniz gerekmektedir. GASTROSKOPİ İŞLEMİ SIRASINDA ANESTEZİ? Endoskopi ünitemizde tüm hastalarımıza damar yolundan verilen ilaçlarla ‘’Sedasyon” adı verilen özel bir anestezi uygulamaktayız. Bu yöntemde genel anestezide olduğu gibi tam bir bilinç kaybınız olmayacak, ancak oldukça rahatlamış ve uykulu bir hale gelerek işlemden rahatsız olmamanız sağlanacaktır. Ayrıca gastroskopi bittikten sonra kendinize geldiğinizde kullanılan ilaçların özel bir etkisi sayesinde işlemi genellikle hiç hatırlamayacaksınız. En önemlisi ise işlem esnasında kesinlikle ağrı, nefes darlığı veya bulantı-kusma yakınmanız olmayacaktır. BİYOPSİ:  Bunun yanı sıra şüpheli durumlarda biyopsi yapmak için hastalara mide, yemek borusu ve oniki parmak bağırsağından biyopsi yapılmak üzere doku örneği alınabilir. GASTROSKOPİ SONRASI NELER YAŞANIR? Endoskopiden sonra hasta hastane ortamında yaklaşık 1 saat dinlendirilir. Hastalar endoskopiden sonra aynı gün evlerine gönderilir.  Hasta sakinleştirici aldığı için refakat etmesi için yanında bir kişinin bulunması önemlidir.  Evdeyken, endoskopi sonrası hafif rahatsız edici belirtiler yaşanabilir Şişkinlik ve gaz Kramp Boğaz ağrısı Bu belirti ve bulgular zamanla düzelir.             KOLONOSKOPİ İŞLEMİ NEDİR? Kolonoskopi, kalın bağırsak ve rektumun incelendiği endoskopik bir işlemdir. Kolonoskopi uygulaması sırasında gerekirse kalınbağırsaktaki polipler çıkartılabilir veya laboratuvarda incelenmek üzere doku örneği alınabilir. Makattan girilerek gerçekleştirilen kolonoskopi işlemi hem teşhis hem de tedavi amaçlı yapılabilmektedir. Bağırsak ucunda ışık ve kamera olan esnek bir tüple incelenir. KOLONOSKOPİ HANGİ DURUMLARDA YAPILIR? Teşhis Amaçlı: Bağırsakta yaşanan sorunların teşhisi için kolonoskopi yapılabilir. Geçmeyen karın ağrısı Rektal kanama Kronik kabızlık Açıklanamayan kansızlık yani anemi veya demir eksikliği Kronik ishal Nedeni açıklanamayan kilo kaybı gibi belirtilerde kolonoskopi yapılmalıdır. Bağırsak kanseri taraması: Hiçbir şikâyet olmasa bile kolon kanseri ve rektum kanserinin erken teşhisi için kolonoskopi yapılmalıdır. 50 yaşın üzerinde her 5 yılda bir kolonoskopi önerilir. Ailesinde kolon veya rektum kanseri geçmişi olan kişiler için kolonoskopi sıklığı değişebilir. Polip kontrolü: Daha önce bağırsak polip sorunu yaşayan kişileri belirli aralıklarla kolonoskopi kontrolünden geçmesi gerekebilir. Bağırsak poliplerinin erken teşhis edilerek kolonoskopi sırasında çıkarılması bağırsak kanserinden korunmanın en önemli yollarından biridir. HAZIRLIK             Katı yiyecekler tüketilmemelidir. Bunun yerine su, çay, meyve suyu tüketilebilir. Kolonoskopiden bir gün önce bir veya iki kez yoğurt tüketilebilir. Kolonoskopi sırasında kanla karışabilecek kırmızı sıvılardan kaçınmak önemlidir. Kolonoskopiden önceki gece yarısından sonra hiçbir şey yiyip içilmemelidir. Akşam saat 18.00’dan sonra doktorun tavsiye ettiği bağırsağın temizlenmesi için gerekli ilaçlar alınmalıdır.             KOLONOSKOPİ İŞLEMİ SIRASINDA ANESTEZİ?             Kolonoskopi uygulanmadan önce hastaya, kendisini daha rahat hissetmesi için sedatif ve ağrı kesici ilaçlar verilir. Kolonoskopi işlemi için özel olarak tasarlanmış, ameliyat önlüğüne benzer arkası açık kolonoskopi pantolonu giydirilir. Hastanın solunumu, tansiyonu ve nabzının görüntülenmesi amacıyla vücudunun farklı noktalarına elektrotlar bağlanır. BİYOPSİ Kalın bağırsak boyunca ilerletilen kolonoskoptan elde edilen ayrıntılı görüntü sayesinde hekim gerekli gördüğü bölgeden yine kolonoskop cihazında yer alan özel aletler sayesinde biyopsi yapabileceği gibi, kalın bağırsak duvarında polip görülmesi durumunda bu oluşumları kolonoskop cihazı ile de çıkarabilir. Tüm süreç boyunca kolonoskop cihazı tarafından elde edilen görüntü kaydedilir.  KOLONOSKOPİ SONRASI NELER YAŞANIR? Kolonoskopi işleminin hemen ardından hasta, yaklaşık bir saat kadar gözlem altında tutulur ve ardından eve gönderilir. Ancak hastanın günlük rutin hayatına dönmeden önce 1 gün süresince istirahat etmesi gerekir. Bu süre boyunca hasta kendini şişkin hissedebilir. Kolonoskopi sonrası dışkınızda az miktarda kan görülebilir. Genellikle kolonoskopi sonrası az miktarda kan görülmesi sorun yaratmamaktadır. Ancak kanamanın devam ettiği durumlarda doktorla görüşülmesi gerekir. Kolonoskopiden sonra normal beslenme düzenine geçilebilir. Ancak kolonoskopi sırasında biyopsi için doku alındıysa veya polip çıkartıldıysa doktor özel bir diyet önerebilir. REKTOSKOPİ İŞLEMİ NEDİR? Rektumun içini kaplayan örtü tabakasının (mukozanın) özel bir aletle incelenmesine proktoskopi (rektoskopi veya rektosigmoidoskopi) denir. Rektum, 12-15 cm uzunluğundadır ve kalın bağırsağı anüse (makata) bağlayan bölümüne verilen addır.  Rektoskopi Hangi Durumlarda Yapılır? Anüs (makat) ve rektum hastalıklarının tanısında, fizik muayene ek olarak rektoskopiden yararlanılabilir. Dışkıda kan gelmesi, makat etrafında ağrı, akıntı, fistül, dışkılama zorluğu olan hastalarda bu şikâyetlerin nedenini araştırmak için kullanılabilir. Ayrıca rektoskopi  yöntemiyle rektumun patolojik değişiklikleri veya oluşumları incelenebilir. Bu yöntem çok yüksek düzeyde tanılama başarısına sahiptir ve hasta için tamamen ağrısız olarak gerçekleştirilmektedir.   Buna ek anüs (makat) ve rektumda yerleşen poliplerin tedavisi ve tedavi sonrası takibinde bu yöntem sıkça kullanılmaktadır. HAZIRLIK - Rektoskopi öncesi birkaç gün hasta özel bir diyet kullanmalıdır. - Unlu mamuller, sebzeler, meyveler, baklagiller (bakla, bezelye, mercimek, fasulye, nohut, soya fasulyesi vb.), Ekşi süt ürünleri, yumurtalar, alkollü içecekler, kahve gazlı içecekler tüketilmemelidir. - Rektoskopi yapılacağı günün öncesinde şişmeye neden olmayan, sindirimi kolay besinler tüketilmelidir. - Rektoskopiden önce bir veya iki kez temizleyici lavman gerçekleştirilmelidir. Lavman için, tasarlanmış özel temizleme jellerini kullanılabilir. İncelemeden önce bağırsakların iyice temizlenmesi çok önemlidir. Rektoskopi işlemi sonrasında tanılamanın doğru ve güvenilir olmasını sağlar. REKTOSKOPİ İŞLEMİ  Rektoskop, rektumda hastanın anüsünden geçirilir ve anüsten otuz - otuz beş santimetre uzaklıktaki bağırsakların bölgeleri incelenebilir. Hasta konforu açısından sedasyon anestezi uygulanmaktadır. Bağırsak muayenesinin süresi tanıda kullanılan işlemlerin sayısına bağlıdır. Ancak genel olarak rektoskopi on dakika sürmektedir. REKTOSKOPİ İŞLEM SONRASI İşlem sonrası hasta günlük yaşantısına devam edebilmektedir.