Tok olunmasına rağmen duygusal hissedildiğinde yemek yeme isteğinin oluşmasına duygusal açlık denir.
Duygularına göre beslenen kişiler, açlıklarının fizyolojik olup olmadığını ayırt edemezler. Örneğin; eşinize sinirlendiğinizde kendinizi yemek yerken buluyorsanız aslında duygusal açlığı fiziksel açlıkla karıştırıyorsunuz demektir.
Bu durumda amacınız karnınızı doyurmak değil duygularınızı doyurmaktır.
Yaşadığınız açlığın duygusal mı yoksa fiziksel mi olduğunu anlamak için aralarındaki farkları bilmek gerekir:
Duygusal açlık aniden ortaya çıkar ve hissedilir fakat fiziksel açlık kademeli bir şekilde hissedilir.
Duygusal açlıkta birey belli bir yiyecek isterken fiziksel açlıkta farklı yiyeceklere açıktır.
Duygusal açlık yaşandığında doyum ağızda alınır. Ama fiziksel açlık midenin doyurulmasıyla son bulur.
Duygusal açlık acildir, hemen giderilmek ister ama fiziksel açlıkta birey sabırlıdır, yemeyi bekleyebilir, erteleyebilir.
Duygusal açlık kaygı, öfke, yalnızlık, hayal kırıklığı gibi üzücü duygular barındırır, fiziksel açlıksa fizyolojik ihtiyaçtan dolayı ortaya çıkar.
Duygusal açlık yaşayan birey kendiliğinden ve farkında olmadan yiyebilir, ama fiziksel açlıkta bireylerin belirli seçimleri ve yeme farkındalığı vardır.
Vücut dolu olduğunda bile (tok olunmasına rağmen) duygusal açlık yaşanabilir ve yemek yeme isteği olabilir fakat fiziksel açlık tokluk hissiyle beraber ortadan kalkar.
Son olarak duygusal açlık yemeye ilişkin pişmanlık yaratır ve suçluluk duygusunu arttırır ama fiziksel açlık bir gereklilik olarak yemeyi içerir bu nedenle suçlu hissedilmez.
Peki, duygusal açlığı azaltmak mümkün mü? Bunu nasıl yapabiliriz?
15 dakika bekleme süresi uygulayın. Eğer bir şeyler yeme isteğiniz varsa gerçekten aç olup olmadığınızı anlamak için on beş dakika beklemek etkili olacaktır. Eğer ne yenileceğine karar verilemiyorsa, yüksek ihtimalle fiziksel açlık yoktur.
Yiyeceklerden uzaklaşın , çok yakınınızda, kolay ulaşılabilir yerlerde yüksek kalorili çok lezzetli atıştırmalıklar ve yiyecekler bulundurmayın.
Eğer ağzınızda tatlı, ekşi, baharatlı veya acılı bir tat değişikliği istiyor, ‘ağız açlığı’ yaşıyorsanız; kendinize bir sorun. Korkuyor muyum? Öfkeli miyim? Hayal kırıklığına mı uğradım? Yoksa utanç mı hissediyorum? Duyguları dürüstçe kabul etmek ve adlandırmak bile çoğu zaman duygusal açlıkla ilişkili aciliyeti gidermek için yeterlidir. Ağız açlığının giderilmesi için de yudum yudum su içebilir, dişlerinizi fırçalayabilirsiniz.
Duyguları fark ettiğinizde ; hangi düşünceleriniz bu duyguları açığa çıkardı? Düşüncenizde ne kadar rasyoneldiniz? Düşüncelerinizi değiştirmek bu kötü duyguların değişmesini sağlar mı? Bu gibi bilişsel süreçlere odaklanarak kötü düşüncelerin kötü duygulara, kötü duyguların da kötü eylemlere yol açtığını fark edebilirsiniz.
Duygusal ve fiziksel açlık arasındaki farkı anlayabilmek için kendinize odaklanın. Eğer farkı, fark ederseniz duygusal açlık gücünün çoğunu kaybeder ve kontrol sizde olduğundan aşırı yeme ihtimaliniz azalır, iştah azalır, kilo verebilir, yeme davranışı sonrası hissettiğiniz kötü duygulardan kurtulabilirsiniz.