Günümüzde, bilgisayar kullanımı ve fiziksel inaktivite, duruş bozukluğunun en önemli sebepleri. Özellikle gelişme çağında olan çocuklar, çok erken yaştan itibaren televizyon, bilgisayar ve tabletlerle daha fazla zaman geçiriyorlar. Pandemi sürecinde eğitimin de online olması ile birlikte, zamanlarının çoğunu evde oturarak ve hareketsiz geçirmeye başladılar. Bu yüzden, daha ileri yaşta gördüğümüz omurga ağrıları ile doktora başvuran çocuk sayısı oldukça arttı. Duruş bozuklukları, ağrı yanısıra dış görünüş açısından kötü bir görünüme de sebep olduğından çocukları psikolojik olarak da etkiledi. Duruş bozuklukları aynı zamanda omuz ve kol ağrısı, bacak, diz veya ayak bileği ağrısı, kas yorgunluğu, baş ve çene ağrısı, kas ve bağ dokuların gerilmesi, sinir sıkışmalarına da sebep olabiliyor.
Omurganın normalde, yandan bakıldığında boyun ve belde ters yönde, sırtta ise hafif kamburumsu olmak üzere 3 önemli eğriliğe sahip olduğunu görürüz. Önden bakıldığında ise tamamen dümdüzdür. Bu yapısı sayesinde, omurga yük taşıyabilir. Önden ya da yandan bakınca baş, gövde ve ayak diziliminin gözü rahatsız etmediği pozisyon, doğru duruştur.
Çocuklarda, en çok görülen postür bozuklukları, başın öne doğru gitmesi, omuzların öne doğru yuvarlaklaşması, kürek kemiği pozisyonundaki problemler, sırttaki yuvarlaklığın ve bel çukurunun aşırı artmış olması ve skolyozdur.
Unutulmamalıdır ki, uzun süre sabit kalmak postürümüzde olumsuzluklara neden olur. İnsan vücudu hareket etmek üzere programlanmıştır. Mümkün olduğunca gerekli önlemleri alarak, çocuğumuzun omurga sağlığını korumaya çalışmak çok önemlidir. Yaşamış ve halen kısmen yaşamakta olduğumuz pandemi sürecinde çocuklarımızın omurga sağlığı için bir şeyler yapmak elbette ki mümkün.
Bilgisayar çok kullanan çocuklarda, en çok artmış kamburluk ve başın öne doğru uzadığı bir duruş bozukluğu görülmektedir. Böyle bir durum karşısında masa, sandalye ve bilgisayarın uygun ergonomik koşullara göre düzenlendiğinden emin olunmalıdır; bilgisayar monitörü göz hizasında olmalı, gerekirse ekran, altına kitap gibi yükseltiler konularak çocuğun göz hizasına getirilmelidir. Kol ve sırt desteği olan arkasına yaslanabileceği ve dik oturabileceği çok yumuşak ya da çok sert olmayan tekerlekli bir sandalye tercih edilmeli, sandalyede otururken ayaklar yere basmalı, diz ve kalça açısı 90 derece olmalı, omuzlar rahat pozisyonlanmalı, kollar da rahatça masanın üstüne konulabilmelidir.
İdeal ayakta duruşta baş dik, karşıya bakar. Omuzlar geride ve gevşek, kulak hizasında, karın düz, göğüs önde ve dizler düzdür. Omuzlar ve kalçalar da aynı seviyededir. Vücudun ertesi güne hazırlanması için kişinin düzenli uyuması şarttır. Fakat 10-12 saat uyumak, kaliteli uyku anlamına gelmiyor. Kişinin, kaslarını yormayacak şekilde uyuması gerekiyor. Yatma en az enerji harcanan ve omurganın dinlenebildiği en uygun pozisyondur. İdeal yatış pozisyonunda ise omurganın normal aksı korunmalıdır. Yatak vücut segmentlerini destekleyecek sertlikte olmalı, vücut ağırlığı ile yaylanmamalıdır. yani ne çok sert ne de çok yumuşak olmamalıdır. Yana yatışta dizler arasında, sırt üstü yatışta dizler altına yastık önerilir. Yastık boyundaki çukurluğu desteklemelidir. Yüksek yastık önerilmez.
Çocuklar ders çalışırken ya da televizyon izlerken oturma pozisyonunda durmakta zorlanıyorsa, bıkmadan usanmadan uyarılmaları gerekir. Ders masası dışında yatakta, yerde ders çalışmalarına izin verilmemelidir. Bu sayede, bir süre sonra doğru duruş pozisyonunu benimseyip, uyarıya gerek kalmadan uygulayabiliyorlar. Çocukları, okulda teneffüs saatlerinde dışarı çıkma ve beden eğitimi derslerine girme konusunda teşvik etmek, evde ise çalışma süreleri aralarında çocuğu ekran başından kaldırarak, mümkünse hareket halinde olmaya zorlamak çok önemli. Çocuğu hareketlendirmek, oyunlar ile mümkün olabileceği gibi çocuk yogası, plates, yüzme gibi spor etkinlikleri ile de mümkün olabilir. Öncelikle düzenli spor yapmak gerekiyor. Sporu hayatının vazgeçilmezi haline getirenler, sağlıklı kas ve omurga yapısına sahip oluyor. Eğri duran omurgayı ileri yaşlarda düzeltmek zor olduğu için, çocukların erken yaşlarda sporla tanıştırılması öneriliyor.
Cep telefonu veya tablete bakarken uzun süre başımızı 30 derecelik bir açıyla öne eğmemiz kendi kafa ağırlığımızın 3-4 katı miktarda omurgamıza aşırı yük bindirir. Bu nedenle cep telefonu kullanım süreleri kısaltılmalı, cep telefonu veya tabletten dizi film, film seyretmeye izin verilmemeli, daha çok masaüstü bilgisayar kullanımı özendirilmelidir.
Çok küçük yaşlardan itibaren ağır sırt çantası taşımak çocuklarda duruş bozukluğuna yol açabilmektedir. Önlem olarak çocukların taşıdıkları sırt çantalarının ağırlığı kendi vücut ağırlıklarının yüzde 5’iyle yüzde 20’si arasında olmalıdır. Sırt çantaları kesinlikle uzun süreli taşınmamalıdır. Sırt çantası olarak içi geniş ve destekli omuz askısı ve bel kemeri bulunan hafif çantalar tercih edilmelidir. Sırt çantaları her iki omuzdan asılarak taşınmalıdır.
Çocuğunuz ağrıdan bahsediyorsa veya çocuğunuzu incelediğiniz zaman duruş bozukluğu olduğundan şüpheleniyor iseniz ilgili branş hekiminin görüşü mutlaka alınmalıdır. Yıllık rutin yapılan kontroller çocuğunuzun sağlıklı gelişmesini sağlar. Çünkü bu tip duruş bozukluklarının sebebinin doğru belirlenip egzersiz programlarının da kişiye özel planlanması gerekmektedir. Zamanında müdahale edilmeyen duruş bozuklukları maalesef ileri yaşlarda cerrahi müdahale gerektirebilmektedir.