Burun eğriliği çocuklarda büyüme-gelişmeyi engelleyen ve okul başarısını düşüren önemli sebepler arasındadır. Çocuklarda büyüyen nazal septuma yönelik cerrahi girişim neredeyse yüz yıldır tartışmaların odağı olmuştur. Çocuklarda bu girişim septumun gelişimini engelleyeceği kaygısıyla uzun yıllardır TABU olarak kalmıştır. Günümüzde bu probleme yönelik ameliyatlar genel olarak tüm dünyada az sayıda Kulak Burun Boğaz cerrahı tarafından yapılmaktadır. Burun eğriliğine bağlı yeterli oksijen alamayan ve bu nedenle büyüme-gelişmesi geri kalmış çocuklarda doğru tanı ve uygun ameliyat ile çocukların büyüme ve gelişmesi hızlanıp, okul başarısı artabilir. Burun septumu nedir? Burun septumu burun içini ortadan ikiye ayıran ve havanın eşit olarak akciğerlere ulaştırılmasını sağlayan kıkırdak ve kemik yapıdan oluşan bir duvardır. Burun septumu eğriliğinin nedenleri nelerdir? Çeşitli faktörler burun büyümesini etkiler ve burun septumu eğriliklerine yol açar. Doğum esnasında travma, erken çocukluk döneminde buruna darbe alınması ve bunların en önemlisi anne-babadan geçen kalıtımsal özelliklerdir. Burun septumu eğriliğinde hastaların yakınmaları nelerdir? Burun tıkanıklığı, burun akıntısı, geniz akıntısı, burunda kabuklanma, koku alma duyusunda azalma, horlama, ağzı açık uyuma, ağızda kuruluk, uyku kalitesinde azalma, gece yatağa işeme, baş ve yüz ağrısı burun septumu eğriliği olan hastaların başlıca yakınmalarıdır. Burun septumu eğriliği üst ve alt solunum yolu enfeksiyonlarına zemin hazırlar ve yaşam kalitesini düşürür. Anormal solunum sonucunda sinüslerin havalanmasında azalmaya bağlı olarak yüz gelişimi asimetri ile sonlanır. Ağız solunumu alt-üst çene ve dişlerin yapısının bozulmasına yol açar. Buna ilaveten, yeterince oksijen alınamaması çocukların entellektüel ve fiziksel gelişiminde ciddi problemlere neden olur; okul başarısında düşme ve büyümede geriliğe yol açabilir. Çocuklarda burun septumu eğriliğinde ameliyat yapılmalı mıdır? Çocuklarda burun septumu cerrahisi büyümekte olan septumun gelişimini engelleyeceği kaygısıyla uzun yıllardır tabu olarak kalmıştır. Bununla birlikte, 1950 yılından itibaren koruyucu cerrahi tekniklerin gelişimiyle bu düşünce geçmişte kalmıştır. Dünya çapında çok kıymetli kulak burun boğaz cerrahlarının çalışmaları sonucunda burun septumunun erken dönemde düzeltilmesinin burun ve yüz büyümesini olumlu olarak etkilediği bildirilmiştir. Çocuklarda burun septumu eğriliği ameliyatları hangi yaşta yapılabilir? Kıkırdak septum hayatın ilk 2 yılında çok hızlı büyür, ardından büyüme hızı yavaşlar ve 5 yaş civarında neredeyse durma noktasına gelir. Bu nedenle bu yaştan itibaren çocuklarda septum cerrahisi yapılabilir. Ciddi derecede burun solunumunu bozan ve istirahatte bile ağız solunumuna neden olan septal deformite öncelikli olarak tedavi edilmelidir. Çok kötü bir buruna müdahale edilmediği takdirde burun ve orta yüz gelişimi olumsuz etkilenecektir. Hepsinden önemlisi gelişme döneminde septum doğru şekle getirilirse sonrasında büyüme doğru şekilde olacaktır. Girişim ne kadar geciktirilirse, çocuk burun tıkanıklığı ve bunun getireceği olumsuz etkilere o kadar süre boyunca katlanmak zorunda kalacaktır. Çocuklarda uygulanan ameliyat erişkinlerle aynı mıdır? Çocuklarda erişkinlerde olduğu gibi kapalı teknikle (endoskopdan da faydalanarak) bu cerrahiyi uyguluyoruz ve sonuçları yüz güldürücüdür. Çocuğun burun gelişimine zarar vermemek için sadece belli kısımlara müdahale edilmekte ve mümkün olduğunca az kıkırdak çıkarılmaktadır. Çocuklarda bu ameliyatın başarı oranları nedir? Çocukluk çağında septum ameliyatı esnasında mümkün olduğunca az kıkırdak çıkarıldığından yaklaşık 1/3’ünün erişkin dönemde yeniden ameliyat olmaları gerekebilir. Buradaki asıl amacımız çocuğun erişkin olana kadar solunum fonksiyonunu kolaylaştırmak, olası büyüme geriliği ve anormal burun-yüz gelişimini önlemek ve yaşam kalitesini artırmaktır. Mecbur kalmadıkça bu cerrahinin ergenlik sonrası dönemde yapılması düşüncesi hali hazırda geçerliliğini sürdürmektedir. Ancak, solunum sıkıntısı olan çocukların inatla puberte sonrasına bekletilmemesi ve konservatif yaklaşımla büyüme noktalarına dikkat edilerek septoplasti ameliyatı yapılması uygundur.