ÇİN TUZU (MONO SODYUM GLUTAMAT) NEDİR ? Ülkemizde Çin Tuzu olarak bilinen Mono Sodyum Glutamat (MSG), 20. yüzyılın başlarında Japonya’da bir çeşit deniz yosunu olan Kombu bitkisinin suyunun çıkarılıp kristal haline çevrilmesiyle keşfedilmiş ve Japonya’nın ardından Çin’de yaygın olarak kullanılmaya başlamıştır. Glutamat, beynimizin öğrenme, hafıza ve dikkat amaçlı kullandığı önemli haberci moleküldür ve sinir hücrelerinin birbiri ile iletişimini sağlar. Sağlıklı bir şekilde görev yapabilmesi için beyin ve sinir hücrelerinde belirli bir düzeyde bulunması gerekmektedir. Belirli bir seviyenin üzerinde bulunması beyinde uyarıcı bir etki göstererek dikkat ve hafıza problemlerine yol açabilmektedir. Glutamatın doğal formu olan L-Glutamik asit vücudumuz tarafından üretilen bir aminoasittir. Vücut ihtiyacı oranında sentezlediği için zararlı bir etkisi bulunmamaktadır. Ancak gıdalar yoluyla alınan D-Glutamik asidin serbest formda olması nedeniyle emilimi dolayısıyla kana ve sinir sistemine geçişi daha hızlı ve kontrolsüz bir şekilde olmaktadır. Kanda ve beyinde glutamik asidin aşırı ve hızlı yükselmesi başta migren, fibromyalji, otizm, sıklıkla çocuklarımızda görülen dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu gibi hastalıklara zemin hazırlamaktadır. Çin tuzu olarak bilinen Mono Sodyum Glutamat ise glutamik asidin sodyum tuzudur. Yani kimsayal bir türevidir. Kendine has bir tadı bulunmamaktadır. En büyük özelliği eklendiği yiyeceklerin tadını yoğunlaştırmaktır. Eklendiği yiyecek tuzlu ise daha tuzlu, tatlı ise daha tatlı olmasına sağlayarak o gıdayı daha lezzetli hale getirmektedir. Bu özelliği nedeniyle tüm dünyada lezzet arttırıcı gıda katkı maddesi olarak kullanılmakta, eklendiği gıdalara karşı iştahın daha fazla olmasına neden olmaktadır. Mono Sodyum Glutamatın katkı maddesi olarak kullanıldığı paket gıdalarda kısa kod olarak E-621 ibaresi yer almakta ve fast-food ürünler, cipsler, hazır köfte harçları, et suyu tabletleri, ızgara et sosları, salata sosları, hazır konserveler, dondurulmuş yiyecekler, hazır çorbalar, hazır kutu dondurmalar, renkli yoğurtlar, kurutulmuş yiyecekler başta olmak üzere birçok paket üründe sıklıkla kullanılmaktadır. Yediğimiz yemeklerin lezzetini artırması ilk başta güzel gibi görünmesine rağmen bu hazır ve işlenmiş gıdalara karşı iştahın daha fazla artması normal şartlarda bile zararlı olan bu gıdaların daha fazla tüketilmesine dolayısıyla ciddi beslenme bozukluklarına yol açmaktadır. Özellikle çocuk ve gençlerde Mono Sodyum Glutamat katkı maddeli ürünlerin sıklıkla tüketilmesi bir nevi bağımlılık etkisi göstererek sürekli fast-food ve paket gıda ile beslenmelerine yol açmakta, sebze, meyve, balık gibi sağlıklı gıdalardan uzaklaşmalarına neden olmaktadır. Yapılan araştırmalar fazla miktarda tüketilen Mono Sodyum Glutamatın sinir sistemi, karaciğer başta olmak üzere birçok hastalığa neden olduğunu göstermektedir. Çin tuzunun nörotoksin özelliği nedeniyle sinir hücrelerine zarar vermesi, beyin üzerindeki toksik etkileri nedeniyle nörolojik hastalıklara yol açabilmektedir. Karaciğer için de toksik özellikteki olan Mono Sodyum Glutamat, karaciğerde hasara ve yağlanmaya neden olabilmektedir. Beslenme düzeninin bozulması ve sürekli maruziyet sonucunda glikoz tolerans bozukluğu, insülin direnci, leptin direnci, pankreas hasarı, büyüme hormonu salgılanmasında azalma, ani ritim bozuklukları, kalp krizi, astım ve alerjiler, retina harabiyeti ve hamilelerde plasentayı geçerek otizme neden olduğu gösterilmiştir. tMono Sodyum Glutamat katkı maddeli gıdaların kullanımınızı azaltıp azaltmama kararı size kalmış ama bizim düşüncemiz özellikle E-621 kodu içeren hazır gıdalardan uzak durmaya çalışmak doğru bir tercih olacaktır. Dr. Mesut Ersoy